Prostat Nedir?
Prostat erkeklerde idrar torbasının çıkışında bulunan ve bu bölgede idrar kanalını (üretra) çepeçevre saran bir salgı bezidir. Normal şartlarda ovoid şekilli ve 18-20 gr ağırlığındadır. İçerisinde sperm hücrelerinin bulunduğu meninin üretimine katkı yapar. Prostat bezinin ürettiği ve meninin oluşumunda yer alan bu prostat sıvısı spermlerin canlılığının ve hareketliliğinin korunmasına yardımcı olur.
İyi Huylu Prostat Büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi) Nedir?
Benign Prostat Hiperplazisi (BPH) erkeklerde genellikle ilerleyen yaşla beraber ortaya çıkan, prostat bezi hücrelerinin sayıca artması, yani prostatın büyümesine verilen isimdir. Bu büyüme iyi huylu bir büyümedir ve kanserli hücrelerde olduğu gibi vücudun başka bölgelerine yayılmazlar. Prostat kanseri ile karıştırılmamalıdır. Bu iyi huylu büyüme idrar kanalına doğru olur ise tıkanıklığa yol açarak bazı şikayetlere sebep olabilmektedir.
İyi Huylu Prostat Büyümesinde Risk Faktörleri Nelerdir?
Yaşlanma: 55 yaşında erkeklerin 4’te 1'inde, 75 yaşındaki erkeklerin ise hemen hemen yarısında iyi huylu prostat büyümesine bağlı şikayetler ortaya çıkar.
Aile öyküsü: Yakın akrabalarında iyi huylu prostat büyümesi olanlarda görülme ihtimali daha yüksektir.
Etnik köken: Asya kökenlilerde daha az oranda görülürken, siyah ırkta daha fazla görülmektedir.
Diyabet ve kalp hastalıkları: İyi huylu prostat büyümesi görülme ihtimali artmıştır.
Obezite: Kilo problemi olan hastalarda iyi huylu prostat büyümesi ihtimali de artmıştır.
İyi Huylu Prostat Büyümesinin Belirtileri Nelerdir?
İyi huylu prostat büyümesinin belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Sık idrara çıkma, ani gelen idrar hissi, idrar kaçırma, idrar yapmaya başlarken zorlanma, ıkınarak idrar yapma, kesik kesik idrar yapma, idrar akım hızında azalma, idrar yaptıktan sonra idrar torbasının boşaltılamamış gibi hissedilmesi, idrar bitiminde damlama.
İyi Huylu Prostat Büyümesi Tanısı Nasıl Konur?
İyi huylu prostat büyümesi tanısı koyarken öncelikle hastanın şikayetleri irdelenir ve hasta muayene edilir. Sonrasında gerekli kan ve idrar tahlilleri yapılır, prostat hacmi ölçümü, böbrek ve mesanenin durumunu değerlendirebilmek amacıyla ultrason yapılır ve son olarak idrar akım hızını ölçebilen bir test uygulanır. Bu test yapılırken hastadan yalnızca idrarının tamamını bir kaba yapması istenir.
İyi Huylu Prostat Büyümesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
İyi huylu prostat büyümesi uygun şekilde tedavi edilmez ise hastanın şikayetlerinde zamanla artma olacaktır. Bu belirtiler göz önüne alınmadığında ilerleyen dönemlerde mesanede taşlar, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, tekrarlayan idrarda kanamalar, mesane fonksiyonlarında bozulma, hiç idrar çıkaramama, idrar kaçırma ve böbrek yetmezliği görülebilir.
İyi Huylu Prostat Büyümesine Bağlı Şikayetleri Olan Hastalara Öneriler
- Günlük yaklaşık 2 litre sıvı alınması
- Kahve ve alkolden uzak durulması
- Yüksek tansiyon için kullanılan idrar söktürücülerin düzenlenmesi ya da değiştirilmesi
- İkili işeme yapılması
- İdrar sonu damlama şikâyeti olan hastalar için penis içerindeki idrar kanalının arkadan öne doğru sağılması
- İki saatte bir işeme periyodları oluşturularak mesane eğitimleri verilmesi
- Kabız kalınmaması
İyi Huylu Prostat Büyümesinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Yaşam tarzı değişikliklerinden fayda görmeyen ya da orta-ileri düzey şikayetleri olan hastalar için düzenlenebilecek ilk tedavi seçeneği ilaç tedavisidir.
Bu konuda bir grup ilaç idrar torbası çıkımında ve prostatta bulunan düz kasları gevşeterek rahat idrar yapılmasını sağlarken, diğer bir grup ilaç ise uzun dönem kullanımda prostat hacmini küçülterek hastanın şikayetlerini giderebilir. Gerekli durumlarda bu iki grup ilaç birlikte kullanılabilmektedir.
Bunun yanında sertleşme bozukluğunda kullanılan bir ilaç grubu ise uygun doz ile günlük kullanıldığında hem sertleşme problemlerine hem de iyi huylu prostat büyümesinin yol açtığı idrar yapma problemlerine çözüm olabilmektedir.
İyi Huylu Prostat Büyümesinde Ameliyat Ne Zaman Gerekir?
Eğer uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavisine rağmen hastanın şikayetlerinde gerileme olmamışsa, mesanede taş oluşmuşsa, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları ya da kanamalar oluyorsa, tekrarlayan idrar yapamama ve sonda takılma gereksinimi olmuşsa ve böbrek yetmezliği gelişmişse iyi huylu prostat büyümesi ameliyat yöntemlerinden biri ile tedavi edilmelidir.
İyi Huylu Prostat Büyümesi İçin Kapalı Ameliyat Yöntemleri Nelerdir?
- Transüretral prostat rezeksiyonu (TUR-P)
- Transüretral prostat insizyonu (TUIP)
- Transüretral mikrodalga tedavisi (TUMT)
- Transüretral iğne ablasyonu (TUNA)
- Lazer enükleasyonu (HoLEP, ThuLEP)
- Lazer ile prostat dokusunu buharlaştırma
- Prostat stentleri
- Prostatik üretral lift
- REZUM su buharı tedavisi
